Wat is een forensisch onderzoek?

Forensisch onderzoek voor digitale opslagmedia, vaak aangeduid als digitale forensica of computerforensica, is de praktijk van het verzamelen, behouden, analyseren en presenteren van digitaal bewijs op een manier die toelaatbaar is in juridische procedures. Dit vakgebied is essentieel voor het onderzoeken en oplossen van verschillende soorten cybercriminaliteit, evenals voor het ondersteunen van juridische zaken met betrekking tot digitale gegevens. Digitale forensica omvat de volgende kernaspecten:

1. Data-acquisitie: Deze stap omvat het verzamelen van digitaal bewijs uit verschillende bronnen, waaronder computers, opslagapparaten, mobiele telefoons, servers en netwerklogs. Het doel is om een forensische kopie (bitstream image) van de originele gegevens te maken zonder deze te wijzigen. De keten van bewaring wordt gehandhaafd om de integriteit van het bewijs te waarborgen.
2. Data behoud: Zodra gegevens zijn verkregen, moeten ze worden behouden om eventuele wijzigingen of besmetting te voorkomen. Gegevensbehoud omvat het opslaan van het verkregen bewijs in een veilige en gecontroleerde omgeving, vaak met behulp van schrijfbeveiligde media om de integriteit van de oorspronkelijke gegevens te behouden.
3. Data-analyse: Forensische analisten onderzoeken de verkregen gegevens om relevante informatie, aanwijzingen en bewijs te identificeren. Deze analyse kan het onderzoeken van bestandsmetadata, bestandsinhoud, tijdstempels, communicatielogs en systeemlogs omvatten. Gespecialiseerde forensische software en tools worden gebruikt om deze informatie te extraheren en te interpreteren.
4. Dataherstel: In gevallen van gegevensverlies of verwijdering kunnen forensische experts proberen verloren of verwijderde gegevens te herstellen met verschillende technieken, zoals file carving, zoeken naar restanten van verwijderde bestanden en het analyseren van niet-toegewezen ruimte op opslagmedia.
5. Netwerkforensica: Voor op netwerken gerelateerde onderzoeken analyseren experts netwerkverkeer, logs en communicatiepatronen om potentiële beveiligingsinbreuken, ongeautoriseerde toegang of gegevensexfiltratie te identificeren. Dit kan cruciaal zijn in gevallen van cyberaanvallen.
6. Malware-analyse: Bij zaken met betrekking tot malware dissecteren forensische analisten schadelijke software en bestuderen ze deze om het gedrag, de functionaliteit en het mogelijke effect op systemen en gegevens te begrijpen. Deze kennis kan worden gebruikt om de bron en bedoeling van de malware te identificeren.
7. Tijdlijnreconstructie: Forensische professionals creëren een chronologische tijdlijn van gebeurtenissen met betrekking tot de zaak, wat helpt bij het vaststellen van de volgorde van handelingen en gebeurtenissen die hebben geleid tot het incident. Dit kan cruciaal zijn bij het opbouwen van een zaak.
8. Getuigenis van deskundigen: In juridische procedures kunnen forensische experts worden opgeroepen om getuigenis als expert af te leggen, waarbij ze hun bevindingen, methodologieën en de betekenis van het digitale bewijs aan de rechtbank uitleggen.
9. Data-authenticatie: Het waarborgen van de authenticiteit en integriteit van digitaal bewijs is essentieel. Digitale handtekeningen, hashwaarden en andere cryptografische methoden worden gebruikt om te verifiëren dat het bewijs tijdens het onderzoek niet is gemanipuleerd.
10. Rapportage: Er wordt een gedetailleerd en goed gedocumenteerd rapport gegenereerd waarin de bevindingen, methodologieën en alle relevante informatie met betrekking tot het onderzoek worden samengevat. Dit rapport wordt vaak gebruikt als bewijs in juridische procedures.
11. Juridische naleving: Professionals in digitale forensica moeten zich houden aan juridische en ethische richtlijnen bij het uitvoeren van onderzoeken. Ze moeten op de hoogte zijn van de wettelijke vereisten in hun rechtsgebied en de juiste autorisatie verkrijgen voor gegevensacquisitie.

Digitale forensica wordt toegepast in verschillende scenario's, waaronder onderzoeken naar cybercriminaliteit, gegevensinbreuken, diefstal van intellectuele eigendom, fraudezaken en zelfs in civiele procedures. Het speelt een cruciale rol in zowel strafrechtelijke als civiele juridische procedures, waarbij een wetenschappelijke en systematische benadering wordt geboden voor de analyse en behoud van digitaal bewijs.